Overheid investeert in Nederlands AI-taalmodel: GPT-NL

Met een investering van maar liefst 13,5 miljoen euro gaat de Nederlandse overheid de strijd aan met grote Amerikaanse techbedrijven als OpenAI.

Iedereen heeft inmiddels wel gehoord en wellicht zelfs gebruikgemaakt van de generatieve AI als ChatGPT. Met slechts een paar drukken op de knop weet de kunstmatige intelligentie-tool uw ideeën uit te werken zoals u dat wenst. Van artikelen, tot werkstukken en afbeeldingen: stel de AI een vraag en het zal voor u op zoek gaan naar het best mogelijke antwoord.

Generatieve Artificiële Intelligentie is in de afgelopen jaren razend populair geworden, maar blijft voortdurend onderwerp van hevige discussies. Deze discussies hebben de Nederlandse overheid dan ook doen besluiten om het heft in eigen hand te nemen.

Generatieve AI

Voor degenen die nog niet bekend zijn met de diensten van generatieve AI volgt een korte tutorial. Generatieve AI-modellen zijn ontworpen om op commando vragen te beantwoorden, teksten te schrijven en afbeeldingen te ontwikkelen.

Voor meer informatie over dit onderwerp verwijzen wij u door naar onze nieuwspagina, waar we regelmatig updates geven over de meest recente ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie. Zoals u kunt zien in de onderstaande afbeelding, is het ontzettend simpel. U stelt simpelweg uw vraag of dient een verzoek in en de AI gaat voor u aan de slag. 

Om antwoord te kunnen geven op allerlei soorten vragen, wordt de Artificial Intelligence (AI) getraind met grote hoeveelheden data. En laat dat nu net zijn, waar de controverse mee te maken heeft. 

Controverse

Bedrijven als OpenAI (de ontwikkelaar van ChatGPT) zijn volgens beschuldigers namelijk niet volledig transparant over de manier waarop ze aan hun data komen. In principe speurt het, net zoals wij zelf ook zouden doen, het internet af en maakt hierin gebruik van verschillende bronnen om tot uw antwoord te komen. 

Deze werkwijze is echter vaak in twijfel getrokken: hebben de oorspronkelijke auteurs en ontwikkelaars van deze data namelijk wel hun toestemming verleend om deze informatie zonder bronvermelding te gebruiken? Kunstenaars in de Verenigde Staten vonden van niet en spanden hierdoor een rechtszaak aan tegen OpenAI voor het schenden van hun auteursrecht.

Transparantie

Naast de strengere wetgeving omtrent transparantie van AI’s die er, opgelegd door de EU, aankomt, wil de Nederlandse overheid proactief stappen zetten om minder afhankelijk te worden van de Amerikaanse techgiganten. 

De oprichter van GPT-NL, Selmar Smit, licht toe: “Wij willen een veel eerlijker en verantwoordelijker model hebben. De brondata en het algoritme worden helemaal openbaar.”

Het achterliggende idee van deze werkwijze is dat iedereen de database kan doorzoeken. Bent u het niet eens met het gebruik van bepaalde data, dan kan u een bezwaar indienen om dit uit de database te laten verwijderen, legt Smit uit aan RTL Z (Jan Douwe Krist, RTL Nieuws, 3 november 2023). 

GPT-NL

Met de investering van 13,5 miljoen euro tracht GPT-NL dus stappen te maken richting een transparant, eerlijk en toetsbaar gebruik van AI, dat voldoet aan de landelijke en continentale richtlijnen. Om deze stap te maken, gaat het dus een eigen taalmodel (GPT-NL) ontwikkelen. Een taalmodel is een AI-gestuurde tekstgenerator die ervoor zorgt dat de chatbots zelfstandig een tekst kunnen genereren. In andere woorden zorgt het taalmodel ervoor dat de AI in staat is om u te voorzien van een antwoord. 

Het Nederlandse taalmodel zal zich focussen op cocreatie met partners die bereid zijn om het van kennis en data te voorzien, die het kan gebruiken om zichzelf te ontwikkelen. Op die manier draagt het bij aan meer transparantie en de bescherming van auteursrechtelijke gegevens. 

TNO, een onafhankelijke non-profit onderzoeksorganisatie, zal de AI gaan ontwikkelen in samenwerking met het Nederlands Forensisch Instituut en SURF, een samenwerkingsverband tussen hogescholen en universiteiten. GPT-NL zal naar verwachting tegen het einde van 2024 voorzichtig uitgerold worden.